Przejdź do nagłówka Przejdź do zawartości Przejdź do stopki Przejdź do wyszukiwarki

Miasto i Gmina

Stąporków – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie koneckim, siedziba władz miejsko-wiejskiej gminy Stąporków. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego.
Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1967 roku.

Przez miejscowość przepływa rzeka Czarna Konecka dopływ Pilicy, a także Młynówka dopływ Czarnej Koneckiej.

Na obecnych terenach gminy Stąporków od dawnych czasów rozwijał się głównie przemysł. Na tradycje te złożyły się przede wszystkim warunki naturalne. Istniały tu obfite pokłady rudy żelaza, a także rozległe lasy w których wypalano węgiel drzewny  używany  do  wytopu  żelaza  i  jego  obróbki.  Jako źródła energii wykorzystywano rzeki Czarna oraz Krasna. Z kolei niskiej jakości gleby w znacznym stopniu ograniczały rozwój rolnictwa.

Pierwsze wzmianki o istnieniu kuźnic w rejonie Stąporkowa pochodzą z końca XV  wieku.  Dotyczą one  kuźnic  powstałych  w Czarnej,  Błonicy,  Błaszkowie, Duraczowie oraz kuźnicy Stąpor  (według ówczesnej pisowni Stampor). W nazwie tamtejszej kuźnicy doszukuje się obecnej nazwy Stąporkowa. W połowie wieku Stąporków i jego okolice stały się własnością rodziny Małachowskich. W 1738 r. kanclerz Jan Małachowski wybudował w Stąporkowie wielki piec do wytopu żelaza. W latach kolejnych rozbudował przemysł i unowocześnił go na tyle, że w tamtych czasach był on najnowocześniejszym okręgiem przemysłowym w kraju.

 

 

Od 1871r. nowi właściciele tych terenów - Tarnowscy wprowadzili kilka unowocześnień technologicznych. Hrabia Tarnowski wybudował drugi wielki piec, bocznicę kolejowa i zainstalował maszynę parowa. Fabryka rozrosła się i otrzymała nazwę  "Huta  Staporków".  W  latach  1886-1900  zakład  zatrudniał  około  800 robotników,  produkował  duże  ilości  grzejników  centralnego  ogrzewania,  rur wodociągowych i kanalizacyjnych, które wysyłane były w głąb Rosji. Pod koniec 1905r. Stąporków liczył 704 mieszkańców. Kryzys hutnictwa przełomu XIX i XX wieku dotknął również Hutę Stąporków, która zamykana była w najtrudniejszych okresach kryzysu. Ostatecznie została ona zamknięta w 1938 r.

Tereny Stąporkowa zostały zajęte przez Niemców 8 września 1939 r. W czasie okupacji obszar gminy Staporków dał się poznać jako teren działania licznych oddziałów partyzanckich. Działały tu między innymi: odział majora Hubala, odziały AK, Gwardii Ludowej i AL. Okupacja to także okres eksterminacji  miejscowej  ludności  pochodzenia  polskiego  i  żydowskiego. Część z nich trafiła do obozów koncentracyjnych, pozostali na roboty do Niemiec. Druga wojna światowa przyniosła gminie znaczne straty, szacowane na 25- 30% w gospodarstwach rolnych i 75% w zakładach przemysłowych.

W latach 50-tych nastąpił dynamiczny rozwój Stąporkowa. Powstały dwa duże osiedla  mieszkaniowe,  rozbudowano  Odlewnię Żeliwa "Niekłań",  kopalnie  rudy żelaza (eksploatowane do końca lat 60-tych) oraz zmodernizowano zakłady w Krasnej i Furmanowie. W 1967 r. Stąporków otrzymał prawa miejskie.

 

Lata  70-te  to dalszy rozwój Stąporkowa. Wybudowano w tym czasie Dom  Kultury,  Zespół  Szkół Zawodowych, Przychodnię Międzyzakładową oraz obiekty użyteczności publicznej. W latach 1945-1977 Stąporków przeobraził się z osady liczącej 600 mieszkańców w miasteczko o łącznej liczbie 5600 osób.
Obecnie  gmina  Stąporków liczy ok. 19.000 mieszkańców, w tym w mieście ok. 6.500. Na terenie gminy funkcjonują firmy związane z kapitałem zagranicznym (Henkel Bautechnik, Gaspol) oraz większe (np.: Zakłady Urządzeń Kotłowych) i mniejsze podmioty gospodarcze. Dynamicznie rozwija się handel detaliczny jak i hurtowy, a także sektor usług. Obsługę bankową na terenie gminy prowadzą: PKO BP, BPH PBK i Bank Spółdzielczy w Końskich. Gmina posiada dobre połączenia telekomunikacyjne, drogowe i kolejowe z reszta kraju (droga krajowa Nr 42, linie kolejowa Łódź – Dębica).
Od 2001 r. rozporządzeniem Rady Ministrów została utworzona podstrefa “Stąporków” Specjalnej Strefy Ekonomicznej “STARACHOWICE”. Gmina posiada także inne tereny i obiekty do zagospodarowania.
Gmina Stąporków należy  do najmniej zanieczyszczonych obszarów województwa świętokrzyskiego.  Duże powierzchnie leśne  (61%  pow. gminy) oraz liczne, atrakcyjnie położone zbiorniki wodne (o łącznej powierzchni 30 ha) stwarzają przed gminą szansę rozwoju turystyki. Powstają pierwsze gospodarstwa agroturystyczne, szczególnie w miejscowościach: Niekłań, Janów, Hucisko.

 

Stąporków to miasto w województwie świętokrzyskim. Jest siedzibą gminy,usytuowaną przy drodze krajowej nr 42,  12 km od miasta powiatowego Końskie i 24 km od Skarżyska-Kamiennej. Stąporków leżący na trasie Końskie - Skarżysko-Kamienna, posiada dogodne połączenia drogowe i kolejowe z tymi miastami. Gmina dzieli się na 35 sołectw, które zamieszkuje łącznie ok. 20.000 mieszkańców.

 

Plan miasta.

Mapa gminy Stąporków.
 
Mapa google